دکترناصر صدقی : قفقاز جنوبی را می توان قفقاز ایرانی عنوان كرد

مرکز فرهنگی قفقاز/ دکتر ناصر صدقی عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز در نشست « علمی ،تخصصی قرارداد گلستان ،زمینه ها و پیامدها » گفت : قفقاز منطقه ای است که به لحاظ موقعیت فرهنگی– تمدنی بر روی گسل های تمدنی اسلامی- مسیحی قرار گرفته و به جهت چنین موقعیتی ، هانتینگتون در نظریه مشهور برخورد تمدن های خود این منطقه را از كانون های مهم رویارویی و برخورد تمدن های اسلامی و مسیحی دانسته است.بحران قره باغ بین آذربایجان متعلق به تمدن اسلامی و ارمنستان متعلق به تمدن مسیحی یكی از مصادیق و شواهد عینی چنین برخورد تمدنی در حوزه قفقاز است. چون تمدن ها در عمل دارای ساختار عینی مداخله گرا و تعیین كننده در تحولات جهان نیستند، بلكه به پشتوانه قدرتهای سیاسی و دولت هایی كه در آنها نمایندگی می كنند ،در شرایط تاریخی و موقعیت كنونی جهانی همواره ایفای نقش می كنند ،پس موقعیت تمدن ها همواره تابعی از موقعیت دولت ها و نظام های سیاسی و فكری پشتیبان آنها بوده است. باتوجه به موقعیت فرهنگی و تمدنی قفقاز به عنوان كانون حضور مظاهر تمدنی زرتشتی – مسیحی در جهان باستان و اسلامی – مسیحی در عصر گسترش اسلام تا شرایط كنونی ،ایران از جمله كشورهای بوده كه به جهت حضور مستمر تاریخی و فرهنگی در قفقاز،نقش تعیین كننده ای در مناسبات فرهنگی و تمدنی حاكم در این منطقه داشته است. نقشی كه تا زمان سلطه روسیه بر قفقاز و تحمیل عهدنامه گلستان بر ایران ، به شكلی فعال وبلامنازع ادامه داشت.

دکتر صدقی ادامه داد : در واقع ایران به عنوان كشوری كه در قفقاز و خصوصا بخش های جنوبی سلسله كوههای موسوم به «جبال قبق» یا همان كوههای قفقاز متعلق به قلمرو سیاسی و فرهنگی آن بوده ، و به این اعتبار قفقاز جنوبی را می توان قفقاز ایرانی عنوان كرد ،همواره چه در جهان باستان و چه در جهان اسلامی در حكم یكی از نمایندگان مشهورتمدنی قفقاز بوده است.

دکتر صدقی با طرح این سوال که چرا ایران در مقابله با توسعه طلبی روسیه دچار مشکل شد؟ گفت :ورود ایران به عصر جدیدو تضعیف موقعیت سیاسی ایران دردوره سقوط صفویه وناکارآمدی نادر خان وآقا محمد خان در بازگردان قدرت دوران صفوی و غلبه هویت خویشاوندی و قومی در خان نشینهای قفقاز به همراه دلایلی مانند ظهور قدرت نظامی و سیاسی و فرهنگی روسیه و موضع مشترک غرب و روسیه در مقابله با ایران و اسلام از جمله عوامل واگذاری قفقاز به روسیه محسوب می گردد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *